می‌توان از شبکه‌های اجتماعی علاوه‌بر کارکردهای معمول سرگرمی، به‌عنوان ابزاری قدرتمند در راستای آموزش و رشد فرهنگی جامعه استفاده کرد.

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، شبکه‌های اجتماعی که امروزه در قلب ارتباطات جهانی قرار دارند در طول عمر کوتاه خود تحولی شگرف در نحوه تعامل و ارتباط افراد با اعضای خانواده، دوستان و دیگر کاربران در جهان به وجود آورده‌اند. پای این شبکه‌ها از سال‌های ابتدایی قرن 21 و با روی کار آمدن پلتفرم‌هایی چون Friendster و MySpace به زندگی ما باز شد.

در ادامه تحول عظیمی که در این دوره در عرصه ارتباطات ایجاد شد، فیس‌بوک به‌عنوان سلطان شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۰۴ ظهور و طیف وسیعی از افراد را به‌طور مجازی به هم متصل کرد. کمی بعدتر، توئیتر فضایی را برای کاربران فراهم کرد تا افکار خود را به‌طور مختصر و مفید با دیگر کاربران به اشتراک بگذارند و اینستاگرام به آنها این فرصت را داد تا آنچه را در ذهن دارند در قالب عکس و ویدئو به معرض نمایش بگذارند. یوتیوب نیز امروزه به یک ابزار کارآمد آموزشی تبدیل شده‌است که ویدئوهایی که در آن به اشتراک گذاشته می‌شوند، طیف وسیعی از موضوعات را در بر می‌گیرند.

عضویت در شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر در ایران به یک پدیده فراگیر تبدیل شده و کوچک و بزرگ هم نمی‌شناسد. افراد در هر سنی بخشی از اوقات فراغت خود را در روز پای این شبکه‌ها صرف می‌کنند. آن‌طور که از آمارهای منتشره بر می‌آید از ۴۰ میلیون کاربری که در ایران به گوشی‌های هوشمندی دسترسی دارند، ۳۰ میلیون نفر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

دیگر آمار منتشر شده در این مورد حکایت از آن دارد که هر ایرانی ۵ تا ۹ ساعت از زمان خود را به گشت‌زنی در این شبکه‌ها می‌گذراند که پرطرفدارترین‌شان به گزارش شورای عالی فضای مجازی، به ترتیب تلگرام، اینستاگرام و واتس‌اپ هستند.

طبق آمار ارائه شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بیش از نیمی از مردم ایران و ۷۲ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال، حداقل در یکی از این شبکه‌ها عضویت دارند. ۷۱ درصد از این کاربران از پلتفرم‌های مذکور به‌عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند و ۵۹ درصد از آنها صرفاً به‌عنوان ابزاری برای سرگرمی و گذران وقت به آنها نگاه می‌کنند. در این میان فضای مجازی به یکی از ابزارهای مورد علاقه کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک نیز بدل شده‌است. برندهای تجاری شناخته‌شده از این پلتفرم‌ها که امروزه به‌وسیله امرار معاش بسیاری از زنان سرپرست خانوار و دیگر افراد از این دست تبدیل شده‌است برای تبلیغ محصولات خود و افزایش اعتبار استفاده‌می‌کنند.

نکته جالب توجه دیگری که در این باره وجود دارد این است که بنابر آمار ارائه‌شده از سوی مشاور امور بانوان وزارت ارتباطات، زنان ایرانی با ضریب نفوذی ۶۹ درصدی گوی سبقت را در استفاده از شبکه‌های اجتماعی از مردان ربوده‌اند.

اینکه امروزه مردم جهان به‌طور میانگین ۱۶ ساعت در ماه را پای شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند از میزان تأثیرگذاری بالای این پلتفرم‌ها حکایت دارد که ایده دهکده جهانی را به‌طور عملی محقق کرده‌اند. با توجه به اینکه طیف وسیعی از افراد و به‌ویژه جوانان و نوجوانان زمان زیادی را به استفاده از این شبکه‌ها می‌گذرانند شاید زمان آن فرارسیده‌ باشد تا دولتمردان و دیگر چهره‌های تأثیرگذار با اختصاص بودجه و انرژی لازم از این شبکه‌ها به‌عنوان ابزاری برای آموزش و رشد فرهنگی استفاده کنند.