آیا در شرایط جنگ سایبری هستیم؟

بروز يك حمله سايبري به وسعت و پيچيدگي استاكس‌نت در سال ۲۰۱۰، كارشناسان را با مفهوم واقعي جنگ سايبري آشنا كرد.

جنگي كه در آن زيرساخت‌هاي داده‌اي و در مفهومي وسيع‌تر، زيرساخت‌هاي سايبري يك كشور مورد هجوم قرار مي‌گيرند و در آن همانند جنگ‌هاي كلاسيك، ابتدا جمع‌آوري داده‌هاي حياتي مورد نياز و سپس ضربه زدن به اهداف مورد نظر انجام مي‌گيرد.

استاكس‌نت با خود مفهوم جنگ سايبري را در سطحي عمومي مطرح و اكنون، نسل بعدي آن يعني فليم (شعله آتش) مفهومي ديگر تحت عنوان سلاح سايبري را معرفي مي‌كند. اگر نگاهي به اظهارنظرهاي كارشناسان و متخصصان امنيت طي دو سال گذشته و به ويژه با شيوع بدافزار استاكس‌نت داشته باشيم، در مي‌يابيم كه همگان كم وبيش در مورد جنگ‌هاي سايبري آينده هشدار داده‌اند.

بروز حمله سايبري به وزارت نفت كه به آشكارسازي بدافزار فليم انجاميد، ما را با اين حقيقت روبه‌رو ساخت كه جنگ سايبري را ديگر نه تنها به عنوان يك احتمال كه به عنوان واقعيتي عيني بايد پذيرفت.

سرمايه‌گذاري دولتي، پيچيدگي فوق‌العاده بالا، هوشمندي در طراحي و روش تكثير، تنوع عملكرد، ثبت هرگونه فعاليت كاربران، آناليز ترافيك شبكه، بسترسازي براي فعاليت‌هاي مخرب آتي، ايجاد سكوي توسعه بدافزارهاي آتي، قرار گرفتن در حالت نهفته، انجام عكس‌العمل متناسب با نوع آنتي‌ويروس نصب‌شده روي سيستم، هدف قراردادن يك كشور يا يك صنعت خاص در يك كشور خاص، تخريب نوع يا انواعي از سخت‌افزارهاي عمومي يا خاص و... تنها نمونه‌هايي از توانايي‌ها يا ويژگي‌هاي بدافزار فليم است.

بدافزاري كه از آن به عنوان جعبه ابزار بدافزاري يا يك سلاح واقعي سايبري نام برده مي‌شود. خوشبختانه تجربه استاكس‌نت، سبب شد كه مركزي مانند ماهر كه وظيفه پايش فضاي سايبري و شناخت آسيب‌هاي آن را برعهده دارد، به خوبي وارد عمل شود و با تحليل اطلاعات موجود و در زمان نسبتا مناسب، نسبت به اين رخداد واكنش نشان دهد.

اما اين رخداد ابعاد نگران‌كننده ديگري را نيز در بردارد. شروع نامشخص فعاليت اين بدافزار كه بين دو تا هشت سال قبل تخمين زده مي‌شود، ما را مطمئن مي‌كند كه اين بدافزار، اولين و آخرين اين سلاح‌ها نبوده و نخواهد بود. پيچيدگي ابعاد طراحي اين سلاح سايبري كه به بيان ساده صدبرابر بيشتر از يك بدافزار متعارف و ۲۰ برابر بيش از استاكس‌نت بوده است، اين پيام را مي‌رساند كه بايد منتظر سلاح‌هايي با تخريب بسيار بيشتر و تنوع عملكرد و گستردگي وسيع‌تر باشيم.

ضمنا با توجه به اينكه سلاح سايبري كشف شده (فليم) مربوط به تكنيك‌هاي طراحي چند سال قبل است، پيشرفت تكنيك‌هاي توليد بدافزارهاي حال حاضر و آتي دور از انتظار نخواهد بود. حال با توجه به آنچه گفته شد، آيا تصور گزافي است كه كشورمان را در شرايط جنگ سايبري فرض كنيم؟