اینترنت اشیا، فرصت یا تهدید؟!

در شرایطی که استفاده از اینترنت اشیا روز‌به‌روز رایج‌تر می‌شود و در آینده حرف‌های بیشتری از آن خواهیم شنید، مسئله امنیت در این حوزه نیز پررنگ‌تر می‌شود

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)، قفل هوشمند، ترموستات هوشمند، اتومبیل‌های هوشمند و همه این وسایل قسمتی از تکنولوژی در حال ظهور هستند که اینترنت اشیا نام گرفته است. در سطح بسیار ابتدایی IOT اشاره به اشیای روزمره‌ای دارد که به اینترنت متصل می‌شوند با این هدف که کاربران را برای استفاده از وسایل هوشمند و تجارب جدیدتر تشویق کند. 

با این وجود IOT یا همان اینترنت اشیا می‌تواند برای مصرف‌کنندگان خود مانند هر فناوری جدیدی گیج‌کننده و تهدیدگر نیز باشد؛ به‌خصوص که مباحث استاندارد در این زمینه و همچنین تأمین امنیت و حریم خصوصی توسط شرکت‌های مشتاق به فعالیت در این زمینه در حال رشد است. 

ایده بزرگ در پشت بازار شلوغ اینترنت اشیا این است که بتوان با استفاده از طراحی‌های جدید و با اتصال به اینترنت بی‌سیم به اشیا جان بخشید یا با آن‌ها از طریق اینترنت تلفن همراه ارتباط برقرار کرد.

اینترنت اشیا دامنه وسیعی از اشیای اینترنتی مانند لامپ و لوازم خانگی، قهوه‌ساز، ماشین لباس‌شویی و حتی خودرو و هر چیز واقعی را شامل می‌شود و بنابراین IOT نیز همچون صنعت پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی و سیستم‌های حمل‌ونقل به بازارهای بزرگ وارد شده است.

یکی از نمونه‌های بهتر شناخته شده ترموستات خانگی است. این ترموستات که به Wi-Fi متصل است به کاربر اجازه می‌دهد از طریق دستگاه تلفن همراه خود و از راه دور، درجه حرارت آن را تنظیم کند و همچنین قادر است پس از مدتی برنامه موردنظر وی را برای درجه حرارت مناسب آموخته و اجرا کند. 

با این امکانات فرد می‌تواند از راه دور آب و برق و گاز محیط خود را تنظیم کند و همچنین با خاموش کردن وسایل برقی اضافی هزینه‌های مصرفی را کاهش دهد. 

بستر اینترنت اشیا بر امواج رادیویی بی‌سیمی قرار داده شده که به دستگاه‌های مختلف این امکان را می‌دهد تا از طریق اینترنت با یکدیگر به برقراری ارتباط بپردازند. این بستر شامل استانداردهایی مانند وای‌فای، بلوتوث کم‌مصرف، NFC، RFID و استانداردهایی مانند ZigBee ،Z-Wave و ۶LoWPLAN است.

با وجود این‌که شرکت‌های مختلفی روی این محصولات و تکنولوژی‌ها کار می‌کنند ایجاد یک روش هماهنگ برای برقراری ارتباط میان این دستگاه‌ها کار ساده‌ای نیست. شرکت‌ها در تلاش‌اند تا یک استاندارد واحد برای سازگاری بیشتر محصولات مختلف ایجاد شود.

در میان این گروه‌ها، AllSeen Alliance شامل شرکت‌هایی مانند کوالکام، ال‌جی، مایکروسافت، پاناسونیک و سونی بوده و Open Interconnect Consortium پشتیبانی شرکت‌هایی مانند اینتل، سیسکو، GE، سامسونگ و اچ‌پی را برعهده دارد.

اگرچه هدف همه این شرکت‌ها یکی است اما تفاوت‌هایی در روش کار با یکدیگر دارند. به‌عنوان مثال OIC معتقد است که گروه AllSeen Alliance در به‌کارگیری اینترنت اشیا، امنیت و حفاظت از داده‌ها را به اندازه کافی مدنظر ندارد.

هنوز مشخص نیست جنگ میان استانداردهای مختلف به کجا خواهد رسید اما این احتمال وجود دارد که شاهد سه یا چهار استاندارد ثابت در این زمینه باشیم. به این‌ترتیب در بلندمدت کاربران می‌توانند از تکنولوژی‌های چندگانه بی‌سیم استفاده کنند.

به نظر می‌رسد با توجه به اطلاعاتی که دستگاه‌های هوشمند خانگی، خودروهای هوشمند و دستگاه‌های هوشمند الکترونیکی پوشیدنی از کاربران خود جمع‌آوری می‌‌کنند، خطرات زیادی در زمینه افشا یا سوء‌استفاده از این اطلاعات وجود داشته باشد. افزایش تعداد اکسس‌پوینت‌های مورد استفاده نیز می‌تواند این ریسک را افزایش دهد.

کمیسیون تجارت فدرال نیز نگرانی خود را از این بابت اعلام و پیشنهاد کرده شرکت‌های مختلف از راهکارهایی به‌منظور حفاظت از داده‌های کاربران بهره ببرند اما هنوز مشخص نیست چه تعداد از شرکت‌ها این هشدارها را جدی گرفته‌اند.

بسیاری از شرکت‌های معتبر اعلام کرده‌اند که حریم خصوصی کاربران در این زمینه به یکی از اصلی‌ترین هدف‌های آن‌ها مبدل شده است. به عنوان مثال، اپل، شرکت‌های توسعه‌دهنده محصولات برپایه پلت‌فرم HomeKit را موظف کرده از قابلیت رمزگذاری ویژه بهره ببرند. این شرکت همچنین اعلام کرده هیچ‌گونه داده‌ای از کاربران در این زمینه جمع‌آوری نمی‌شود.