تدوین استراتژی و فرهنگ‌سازی برای رشد دانش استفاده از شبکه‌های اجتماعی

رشد اجتناب‌ناپذیر پدیده اینترنت و تعداد کاربران فضای مجازی، لزوم فرهنگ‌سازی و رشد دانش استفاده از شبکه‌های اجتماعی را ضروری می‌کند.

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)،جامعه امروز ما نمی‌تواند از فضای مجازی و ابزار‌های تکنولوژی بی‌بهره باشد و باید پابه‌پای پیشرفت‌های روز‌افزون این فناوری در جهان از آن استفاده کند.

به‌نظر می‌رسد که مرور آمار کاربران فضای مجازی در جهان و ایران و توجه به رشد روزافزون آن واقعیت‌هایی را نمایان کند.

در سال ۲۰۰۰ تعداد کاربران اینترنت در تمام دنیا ۴۰۰میلیون نفر بودند این در حالی است که این رقم هم‌اکنون بالغ بر سه‌میلیارد و ۱۵۰میلیون نفر است که به نسبت جمعیت ۷.۲ میلیارد نفری جمعیت زمین ۴/۴۴ درصد جمعیت جهان به اینترنت متصل هستند این رقم در ایران ۲/۲۸ درصد است یعنی بیش از ۲۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به اینترنت دسترسی دارند. در رده بند تعداد کاربران اینترنت در جهان چین با ۶۴۱، انگلستان با ۲۷۹، هند با ۲۴۳، ژاپن با ۱۰۹و برزیل با ۱۰۷ میلیون کاربر در رده اول تا پنجم قراردارند. در این رده‌بندی ایران در رتبه ۲۵ قرار دارد. برپایه این آمار ۶۷درصد کاربران اینترنت مرد و ۳۳ درصد زن هستند که از این تعداد ۷۲درصد از مردان و ۷۶ درصد از زنانی که کاربر اینترنت هستند عضو شبکه‌های اجتماعی هستند. تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی در ایران وایبر۵/۹ میلیون نفر، فیس بوک ۵ میلیون نفر ، وی چت (قبل از فیلتر شدن)۴ میلیون نفر ، واتس‌اپ ۵/۳ نفر و اینستاگرام ۳میلیون نفر هستند. از بین افرادی که اشتراک اینترنت دارند ۹ درصد یک ساعت ، ۴۹ درصد بین یک تا ۳ ساعت ، ۲۵ درصد بین ۳تا ۶ ساعت و ۱۷ درصد بیشتر از ۶ ساعت در روز به اینترنت متصل هستند. از مجموع افراد آنلاین در جهان مردان ۳۹ درصد و زنان ۶۹ درصد با تبلت و موبایل از اینترنت استفاده می‌کنند. از جهت میزان تحصیلات کاربران اینترنت در ایران ۳ درصد زیر دیپلم ، ۱۳ درصد دیپلم ، ۱۲درصد فوق دیپلم ، ۵۰ درصد کارشناسی، ۱۸ درصد کارشناسی ارشد و ۴ درصد دکترا هستند.

با تحلیل مختصری از آمار فوق و بسیاری از آمار و اطلاعاتی که به مدد همین شبکه اینترنت به‌آسانی در دسترس و قابل استناد است؛ یک نکته اساسی استخراج می‌شود و آن اینکه رشد پدیده اینترنت و تعداد کاربران فضای مجازی اجتناب‌ناپذیر است و تنها اقدام اساسی که در این راستا باید به‌عنوان یک اصل به آن توجه شود فرهنگ‌سازی و رشد دانش سبک حضور و استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است. نکته‌ای اساسی که اگر به آن توجه جدی نشود آسیب‌های فراوانی به شخص، خانواده و اجتماع وارد می‌کند، آسیب‌هایی که در بسیاری از مواقع جبران آن سخت و چه‌بسا غیرممکن است؛ لذا باید در دوسطح فرد (کاربر) و جامعه (سیاست‌گذاران) تلاش‌های آگاهانه و هوشمندی برای فرهنگ‌سازی و تبیین و تغییر سبک بهره‌مندی از فضای مجازی انجام شود و به‌موازات توسعه و رشد روزافزون شبکه‌های اجتماعی مجازی فرهنگ کاربری و قواعد اجتماعی آن نیز آموزش داده شود.

متأسفانه شیوه‌ای که اغلب در رسانه‌ها و مجامع عمومی در مواجهه با این پدیده مشاهده می‌شود سبکی هشداری، انکاری و سلبی است. روشی که با روحیات کاربران شبکه‌های اجتماعی که اغلب جوانان هستند ناسازگار است و چه‌بسا موجب لجبازی و نافرمانی و بی‌اعتمادی آنها می‌شود و تلاش‌های اصولی بعدی را نیز به چالش می‌کشد.

در این راستا باید ابتدا وجود، ظهور و نفوذ شبکه‌های اجتماعی در عمق جامعه و لایه‌های مختلف آن را باور کرد و تأثیر آن را پذیرفت، سپس با تدوین هدف‌هایی عالمانه و برمبنای واقعیت‌های موجود (نه براساس آنچه می‌خواهیم و دوست داریم باشد) به تدوین استراتژی دقیق، پویا و به‌روز پرداخت و با ارائه برنامه‌هایی هوشمندانه ابتدا اعتماد کاربران را جلب کرد و به‌مرور بر رفتار آنها و سبک استفاده و حضور در شبکه‌های اجتماعی تأثیر گذاشت.

نتایج یک پژوهش در زمینه تأثیر استفاده کاربران ایرانی از شبکه‌های اجتماعی این واقعیت را تأیید می‌کند که اینترنت و شبکه‌های‌ مجازی بر سبک زندگی جوانان ایرانی تأثیر گذاشته است. اگر یافته‌های این پژوهش و ده‌ها پژوهش مشابه دیگر را دقیق و درست فرض کنیم؛ لزوم تدوین استراتژی مشخص و برنامه‌ریزی اصولی برای تغییر سبک زندگی در دنیای مجازی بیش از پیش آشکار می‌شود، تغییر سبکی که یقیناً بر سبک زندگی در فضای واقعی تأثیر فراوانی دارد و می‌تواند آرامش، امنیت و سلامت اخلاقی و رفتاری را در جامعه تضمین کند.