اپراتوری برای اتلاف هزینه!

سرمایه‌گذاری ۵/۱ میلیارد دلاری اپراتور چهارم ارتباطات کشور برای اتصال فیبر نوری به در منازل خانه‌هاي ایرانی این خبری است که رضا تقی‌پور، وزیر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم افتتاح سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنایع مخابراتی و اطلاع‌رسانی تهران در جمع خبرنگاران اعلام کرد. براساس اظهارات وی، بنابر برنامه‌ریزی‌های در نظر گرفته شده...

... این اپراتور در سال‌های نخست فعالیت خود بالغ بر ۵/۱ میلیارد دلار برای این پروژه سرمایه‌گذاری کرده است و به تناسب با نیاز بازار این سرمایه‌گذاری در مدت ۸ سال کار این اپراتور افزایش خواهد یافت.

به گزارش افتانا (پایگاه خبری امنیت فناوری اطلاعات)،در حالی وزیر ارتباطات صحبت از سرمایه‌گذاری میلیارد دلاری برای اتصال فیبر نوری به منازل آن هم در آینده‌ای نه‌چندان روشن می‌کند که بخش‌های دیگر حوزه مخابرات به دلیل مشکلات اقتصادی این روزهای بازار، با موانع زیادی روبه‌رو هستند.

برای مثال مسوولان مخابراتی به تازگی از افزایش قیمت ۵/۲ برابری کابل‌هاي مخابراتی به دنبال نوسانات نرخ ارز در کشور خبر داده‌اند که این افزایش قیمت به معنی توقف خط تولید این کابل‌های مسی توسط تولیدکنندگان در کشور است. همچنین چندی پیش محمود خسروی، مدیرعامل شرکت زیرساخت، اعلام کرد: از آنجا که شرکتش اجازه استفاده از ارز مرجع ندارد، افزایش شدید نرخ ارز موجب شده که زیرساخت برای تامین پهنای باند مورد نیاز کشور با بدهی سنگینی به اپراتورهای خارجی مواجه شود.

با وجود مشکلاتی که این روزها شرکت‌های مخابراتی، شرکت‌های ندا و شرکت زیرساخت با آن دست و پنجه نرم می‌کنند کارشناسان این پرسش را مطرح کرده‌اند که چرا به جای سرمایه‌گذاری و کمک به این بخش‌ها، دولت روی پروژه‌ای (اپراتور چهارم) سرمایه‌گذاری می‌کند که توسعه و ارائه خدمات از سوی آن با اما و اگرها و انتقاد‌های بی‌شماری همراه است.

فیبرنوری، اپراتور تازه نفس

به کارگیری کابل‌های فیبرنوری به جای کابل‌های مسی سال‌ها است که در برخی کشورها پیشرفته دنیا همچون آمریکا، انگلستان، ژاپن و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتصال پهنای باند،‌ از طریق فیبرنوری به منازل یا‌‌ همان FTTH، معرف اتصالات کابل فیبرنوری برای اماکن به صورت اختصاصی است. این سیستم‌ها براساس کابل‌های نوری فعال خواهند بود و توان انتقال انبوهی از اطلاعات به شکل کارآمدتری از قبیل تلفن، ویدئو و داده را در مقایسه با شیوه سنتی کابل‌های مسی دارا هستند.

در ایران نیز از آنجا که تمام تکنولوژی‌ها باید مورد آزمایش قرار بگیرد، هیات دولت در ششم بهمن ۸۹، طرح انتقال فیبرنوری به منازل را تصویب کرد تا با توجه به آن به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجازه داده شود با صدور پروانه لازم، فیبرنوری را به منازل، کارگاه‌ها و مراکز کسب‌وکار منتقل کند. براساس مصوبه هیات دولت، کنسرسیوم ایران‌نت مجری اتصال منازل به فیبرنوری خواهد بود. کنسرسیومی که این روزها به اپراتور چهارم معروف است. براساس اظهارات وزیر ارتباطات ۲۰ درصد پروانه این اپراتور برابر قانون در اختیار دولت قرار دارد. که این ۲۰ درصد در اختیار شرکت ارتباطات زیرساخت است و مابقی آن در اختیار نهادهای عمومی و بخش خصوصی قرار خواهد گرفت.

به گفته رضا تقی‌پور، وزیر ارتباطات، برابر پروانه فعالیت درنظر گرفته شده برای این اپراتور، امکان ایجاد دسترسی به اینترنت برای کاربر نهایی با حداقل سرعت ۲۰ مگابیت بر ثانیه و قابل توسعه تا ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه قابل اجرا است .

براین اساس، اپراتور فیبرنوری ملزم است که در سال دوم فعالیت خود یک میلیون پورت پرسرعت، در سال سوم ۳ میلیون پورت و تا پایان سال هشتم تعداد ۶ میلیون و ۸۷۰ هزار پورت فیبرنوری برای اتصال منازل به اینترنت پرسرعت راه‌اندازی کند.

در حالی قرار است برای این پروژه و براساس اظهارت وزیر سرمایه‌ای در حدود ۵/۱ میلیارد دلار در نظر گرفته شود که توسعه این پروژه ۸ ساله به تعداد کاربران و تمایل آنها به دریافت این سرویس منوط خواهد بود.

اپراتوری برای اتلاف هزینه!

در مقابل تلاش و سرمایه‌گذاری وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات برای اتصال فیبر نوری به منازل، برخی فعالان حوزه ارتباطات بر این باورند که برای اتصال فیبرنوری به کشور نیازی به یک اپراتور جدید نیست و به کارگیری این اپراتور در کشور تنها اتلاف هزینه را به دنبال خواهد داشت.

محمودرضاخادمی، فعال حوزه اینترنت، در خصوص سرمایه‌گذاری دولت روی اپراتور چهارم می‌گوید:در شرایطی که امکان اتصال خانوارها، شرکت بزرگ، کوچک و به طور کلی کلیه بنگاه‌هاي اقتصادی به شبکه اینترنت پرسرعت کشور وجود

دارد به هیچ‌وجه از نظر اقتصادی به نفع منابع کشور نیست که تا این حد روی اپراتور چهارم سرمایه‌گذاری شود. در حال حاضر و با همین امکانات و اگر دولت همکاری لازم را داشته باشد می‌توانیم تا پایان برنامه پنجم توسعه ۱۰ میلیون پورت اینترنت پرسرعت فعال در کشور داشته باشیم.

وی تاکید می‌کند که به جای سرمایه‌گذاری میلیارد دلاری روی پروژه ای که تنها خبرهای آن موکول به آینده است، دولت از بخش‌هایی مانند مخابرات و شرکت‌های ندا حمایت کند که به دلیل شرایط بد اقتصادی در تامین کابل‌های مسی برای توسعه اینترنت پرسرعت با مشکل مواجه هستند. وی درادامه می‌افزاید:حتی در کشورهای اروپای غربی که از آنها به عنوان کشورهای پیشرفته جهان یاد می‌شود، کمتر از ۱۰ درصد سرمایه‌گذاری دولت به بخش فیبر نوری اختصاص یافته و ۹۰ درصد توسعه روی خطوط مسی رخ می‌دهد.

در همین زمینه داوود زارعیان، معاون ارتباطات شرکت مخابرات ایران، با بیان اینکه فعالیت برای راه‌‌اندازی اپراتور چهارم، تنها هدر رفتن سرمایه ملی را به دنبال خواهد داشت، می‌گوید:ما معتقد هستیم در شرایطی که سرمایه‌گذاری در سایر بخش‌ها و حوزه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات ضروری است، نیازمند سرمایه‌گذاری در بخش فیبر نوری نیستم.

همچنین اگر قرار باشد در این بخش سرمایه‌گذاری صورت بگیرد بهتر است این کار را شرکت مخابرات و شرکت‌های ندا انجام دهند؛ چرا که تمامی امکانات در اختیار مخابرات و این شرکت‌ها قرار دارد و نیاز به حضور یک اپراتور تازه وارد نیست.

وی تاکید می‌کند که شرکت مخابرات ایران ۸۵ هزار کیلومتر فیبر نوری در کشور دارد و ورود یک اپراتور و شروع کار از صفر برای فیبر کشی به منازل برای مخابرات نیز جای سوال باقی گذاشته است؛ چرا که اجرایی کردن این پروژه توسط یک اپراتور دیگر و ایجاد مجدد شبکه فیبر نوری که بسیار پرهزینه است به ضرر منافع ملی خواهد بود.

محتوا و محدودیت اینترنت را دریابیم

از زمان مطرح شدن طرح اتصال فیبر نوری به منازل، جزئیات متفاوتی در خصوص فعالیت آن مطرح شده است . اما براساس آخرین خبر‌ها از سوی وزیر ارتباطات، اپراتور چهارم، باید پورت‌های دسترسی از طریق فیبر نوری را برای کاربر نهایی با حداقل سرعت ۲۰ مگابیت بر ثانیه و قابل توسعه تا ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه فراهم کند. در حالی وزیر ارتباطات صحبت از اینترنت با سرعت ۲۰ مگابیتی با شروع به فعالیت اپراتور فیبر نوری می‌کند که تا کنون، وزارتخانه متبوع وی تلاشی برای حذف محدودیت سرعت اینترنت ۱۲۸ KBPکاربران نکرده است.

بر اساس گزارشی که شرکت Akamai برای سه ماه دوم سال ۲۰۱۲ منتشر کرده است، میانگین سرعت دسترسی به اینترنت در ایران ۹۴.۲۵ کیلوبایت بر ثانیه یا به‌طور دقیق‌تر، ۷۵۴ کیلوبیت بر ثانیه است. این موسسه متوسط اوج سرعت اینترنت در ایران را ۵۱۸ کیلوبایت بر ثانیه اعلام کرده است.

طبق این گزارش، در صورتی که بخواهیم میانگین سرعت اینترنت ایران را با کشورهای همسایه آن مقایسه کنیم، به جز افغانستان (با میانگین سرعت اینترنت ۶۰ کیلوبایت بر ثانیه)، سایر کشورها دارای میانگین اینترنت پرسرعت‌تری هستند که در صدر آنها، کشور ترکیه (با میانگین سرعت ۳۴۰ کیلوبایت و اوج سرعت ۱۷ مگابیت بر ثانیه) قرار گرفته است. همچنین در حالی قرار است پروژه اپراتور چهارم اینترنت را با سرعت ۲۰ مگابیتی و بیشتر به کاربران برساند که هنوز محتوایی برای این میزان سرعت روی شبکه اینترنت کشور قرار نگرفته است.

مصطفی‌محمدی، رییس اسبق انجمن ISPهای کشور با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین مانع توسعه اینترنت در کشور محدودیت سرعت و نبود محتوا است، می‌گوید:اگر مسوولان کشور می‌خواهند با تکنولوژی‌های روز دنیا هماهنگ باشند بهتر است در این زمینه یکسری ملزومات و فرهنگ‌سازی‌هایی نظیر تصویب قانون‌های فنی و حقوقی مناسب و برداشتن محدودیت دسترسی به سرعت بالای ۱۲۸ کیلوبیت برای کاربران خانگی انجام شود.

وی در ادامه می‌افزاید:تقریبا یک دهه از ارائه سرویس اینترنت پرسرعت به کشور می‌گذرد، اما هنوز کاربران برای دریافت این سرویس با محدودیت‌ها و مشکلات بی‌شماری همراه هستند و در این شرایط مسوولان وزارت ارتباطات صحبت از اپراتور چهارم می‌کنند که قرار است اینترنت با سرعت ۲۰ مگابیت را به کاربران ارائه کند که چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.

محمدی در ادامه تاکید می‌کند که درست است که فیبرنوری، سرعت ارتباطی را در حد چشمگیری افزایش می‌دهد، اما جایگزینی فیبرنوری به جای کابل مسی زمانی مقرون به صرفه خواهد بود که محتوای دیجیتال بسیار زیادی روی شبکه‌ها تعریف شود و کاربران نیاز به داشتن سرعت بالا را احساس کنند.

کارشناسان بازار اینترنت پیشنهاد می‌کنند که بهتر است مسوولان مربوطه به جای سرمایه‌گذاری روی یک بخش جدید و به باز کردن پای یک اپراتور تازه به این بازار به مشکلات اساسی این بازار بپردازند و با از بین بردن رقابت‌هاي ناسالم در این بازار باعث توسعه شبکه اینترنت پرسرعت در کشور شوند.